Αναχωρούμε το πρωί 07.00 π.μ. της Κυριακής 14/09/2025 από την Πλατεία Κολοκοτρώνη στην Τρίπολη με προορισμό την ιστορική και επιβλητική Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Καλτεζιών, για να συμμετάσχουμε στην πανήγυρη της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Θα παρακολουθήσουμε την πανηγυρική Θεία Λειτουργία, θα προσκυνήσουμε τον Τίμιο Σταυρό και θα απολαύσουμε την κατανυκτική ατμόσφαιρα της ημέρας. Μετά το πέρας της εορτής, θα υπάρχει χρόνος για ξεκούραση και βόλτα στο όμορφο περιβάλλον της Μονής.
Η επιστροφή μας στην Τρίπολη θα γίνει το μεσημέρι με τις καλύτερες εντυπώσεις και γεμάτοι ευλογία από τη μεγάλη αυτή ημέρα της Ορθοδοξίας.
Η Μονή, χτισμένη σε καταπράσινη πλαγιά του Μαίναλου, ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα και υπήρξε για αιώνες σημαντικό μοναστικό και πνευματικό κέντρο της Αρκαδίας. Στους χρόνους της Τουρκοκρατίας αποτέλεσε καταφύγιο για τους Έλληνες και φημισμένη σχολή γραμμάτων, ενώ κατά την Επανάσταση του 1821 συνδέθηκε στενά με τον αγώνα. Εκεί, τον Μάιο του 1821, συγκλήθηκε η Πρώτη Πελοποννησιακή Γερουσία, το πρώτο οργανωμένο πολιτικό σώμα του Αγώνα, υπό την προεδρία του μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανού, γεγονός που καθιστά τη Μονή φάρο Ελευθερίας και Πίστης.
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, όταν ένας Τούρκος αγάς λεηλατούσε ασύδοτα τη Μονή, ο Αγιος Νικόλαος “καθήλωσε” επιτόπου τον αγά (δηλ. τον ακινητοποίησε θαυματουργικά), με αποτέλεσμα αυτός να αποζημιώσει τη Μονή με δώρα και λάδι για το καντήλι του Αγίου· έκτοτε, οι Τούρκοι απέφευγαν να πλησιάσουν τη Μονή.
Το 1825, η Μονή πυρπολήθηκε από τις δυνάμεις του Ιμπραήμ Πασά — καταστράφηκαν κελιά, έγγραφα και κειμήλια, ενώ διασώθηκε το Ευαγγέλιο της Γερουσίας. Μετά την καταστροφή της το 1825 από τον Ιμπραήμ, η Μονή οδηγήθηκε σε παρακμή κι οικονομική δυσπραγία.
Ωστόσο, το 1838 με Βασιλικό Διάταγμα χαρακτηρίστηκε «ιστορικό μνημείο», υπόδειγμα της εθνικής της σημασίας. Αργότερα, το 1846, επειδή δεν υπήρχαν αρκετοί μοναχοί, συνενώθηκε ως μετόχι με τη Μονή Γοργοεπηκόου (Τσιπιανών)
Αναγέννηση – ‘Αναδιοργάνωση τη Μονής
Το 1921 η Μονή αποκτά ξανά το αυτοδιοίκητο καθεστώς της ως γυναικεία κοινοβιακή. Ξεκινά μια περίοδος ανασυγκρότησης και ανοικοδόμησης που οδήγησε σε σημαντική αναβάθμισή της.
Το σχολείο και η θεσμική ενίσχυση
Μεταξύ 1925 και 1932, η Μονή στέγασε Επαγγελματική Σχολή Θηλέων για ορφανά κορίτσια, εστιάζοντας σε μαθήματα υφαντικής και οικιακής οικονομίας.
Διεύρυνση με νέες προσθήκες
Το 1965 κατασκευάστηκε το παρεκκλήσιο του Αγίου Νεκταρίου, έξω από τον κύριο χώρο της Μονής, κοντά στο κοιμητήριο της αδελφότητας.
Μοναστική ύφεση και προσωρινό κλείσιμο
Το 2020 η Μονή έκλεισε προσωρινά, μετά τον θάνατο της ηγουμένης και την αποχώρηση της τελευταίας μοναχής .
Τον ίδιο χρόνο (2021), κατέρρευσε τμήμα του μοναστηριακού συγκροτήματος, γνωστό ως “το πρώτο ελληνικό βουλευτήριο”, μαζί με το κελί του ιδρυτή Ηλία Λυρώνη.
Αναγέννηση της Μονής με νέα αδελφότητα
Το 2022 εγκαταστάθηκε νέα ανδρώα αδελφότητα, υπό την ηγουμενία του Αρχιμανδρίτη Γερμανού Μίχου. Η Μονή άνοιξε ξανά για τους πιστούς, λειτουργεί κανονικά και δρομολογούνται εργασίες αποκατάστασης.
Τιμητικές εκδηλώσεις στη μνήμη του 1821
Το 2025, με αφορμή τη συμπλήρωση:
πραγματοποιήθηκαν λαμπρές εκδηλώσεις στη Μονή: λαμπαδηδρομία, ομιλίες, χορευτικά συγκροτήματα, προσκοπικές δραστηριότητες, παρουσία τοπικών αξιωματούχων και πλήθους πιστών.